การกําหนดระดับคุณภาพผลการเรียนรู้

การกําหนดระดับคุณภาพผลการเรียนรู้

The SOLO taxonomy

The SOLO taxonomy เป็ นการจัดระดับเพื่อประโยชน์ในการแสดงคุณสมบัติเฉพาะใน ระดับต่างๆ กนของคําถามและคําตอบที่คาดวั่าจะได้รับจากผู้เรียน เป็นชุดของเกณฑ์การ ประเมินผลการเรียนรู้ที่เป็ น ผลงานของBiggs and Collis (1982), “SOLO, มาจากคําว่าStructure of Observed Learning Outcome, 19 ระบบที่นํามาช่วยอธิบายว่า ผู้เรียนมีพัฒนาการ การปฏิบัติที่ซับซ้อนอยางไร่ ในการเรียนเพื่อรอบรู้ที่มีควา หลากหลายของภาระงานทางวิชาการ โดยที่นิยามจุดประสงค์ของหลักสูตร ในสภาพที่พึงประสงค์ของการ ปฏิบัติ เพื่อประเมินผลกา เรียนรู้ของผู้เรียนแต่ละคนที่ปฏิบัติได้จริง

SOLO Taxonomy คือ การกาหนดระดับคุณภาพผลการเรียนรู้ของผู้เรียนํ ซึ่งไม่มุ่งเน้น เฉพาะการสอน และการให้คะแนนจากผลงานเท่านั้น แต่SOLO Taxonomy เป็ นกระบวนการที่ ให้ความสําคัญว่าผู้เรียนมีวิธีการเรียนรู้สิ่งที่สําคัญประการหนึ่งคือ ครูจะมีวิธีสอนอยางไรที่่ ผู้เรียนได้ใช้ปัญญาที่มีความซับซ้อนและก่อให้เกิดพัฒนาการมากขึ้น SOLO Taxonomy ได้รับ การเสนอโดย Biggs และ Collis

The SOLO taxonomy เป็ นชุดของเกณฑ์การประเมินผลการเรียนรู้ที่เป็ นผลงานของBiggs and Colis (1982), “SOLO, มาจากคําว่า Structure of Observed Learning Outcome, เป็ นระบบที่ นํามาช่วยอธิบาย ว่า ผู้เรียนมีพัฒนาการการปฏิบัติที่ซับซ้อนอยางไร่ ในการเรียนเพื่อรอบรู้ที่มี ประสงค์ของการปฏิบัติอประเมินผลการเพื่เรียนรู้ของผู้เรียนแต่ละคนที่ปฏิบัติได้จริงการใช้SOOtaxonomyจะช่วยให้ทั้งครูและผู้เรียนตระหนักถึงองค์ประกอบที่หลากหลายจากหลักสูตรได้อยางแจ่่มชัดขึ้นแนวคิดดังกล่าวถูกนําไปกาหนดเป็นนโยบายใช้ในการประเมินในมหาวิทยาลัย และสถาบันการศึกษาหลย ห่งสืบเนื่องจากสามารถนําไปใช้ได้ใน หลายสาขาวิชาการประเมินความสามารถในการปฏิบัติของผู้เรียนอยูบนพื่้นฐานของการพัฒนาผู้เรียนในแง่ของความเข้าใจที่ซับซ้อน ซึ่ง ความเข้าใจดังกล่าวแบ่งได้เป็น 5 ระดับ 1)( ระดับ โครงสร้างขั้นพื้นฐาน (Pre-structural) (2) ระดับโครงสร้าง เดี่ยวUni(-structural) (3) ระดับโครงสร้างหลากหลาย Multi(-structural) (4) ระดับความสัมพันธ์ของ โครงสร้างRelational( Level) และ(5) ระดับแสดงความต่อเนื่องในโครงสร้างภาคขยาย (Extended Abstract Level)

โครงสร้างการสังเกตผลสัมฤทธิ์ ทางการเรียนBiggs และ Collis เสนอวิธีการไว้ ดังต่อไปนี้1) กาหนดวัตถุประสงค์การเรียนรู้ที่ผู้เรียนปฏิบัติในบทเรียนํ (To set learning objectives appropriate to where a student should be at a particular stage of their program) และ ประเมินผลการเรียนรู้ของผู้เรียนแต่ละคน 1 2) (To assess the learning outcomes attained by eachstudent) เมื่อเขียนวัตถุประสงค์การเรียนรู้ต้องมันใจว่่า คํากริยาที่นํามาใช้เพื่อการประเมินมีความ ถูกต้องเหมาะสมในแต่ละระดับ ดังนี้

             ·    ระดับโครงสร้างขั้นพื้นฐาน (Pre-structural) นักเรียนได้รับข้อมูลเป็นส่วน ๆ ที่ไม่ ปะติดปะต่อกนั ไม่มีการจัดการข้อมูล และความหมายโดยรวมของข้อมูลไม่ปรากฏ

             ·     ระดับโครงสร้างเดี่ยวUni(-structural) ผู้เรียนเชื่อมโยงข้อมูลพื้นฐาน ง่ายต่อการเข้าใจ แต่ ไม่แสดงความหมายของความเก่ียวโยงของข้อมูล

             ·   ระดับโครงสร้างหลากหลายMulti(-structural) ผู้เรียนเชื่อมโยงข้อมูลหลาย ๆ ชนิดเข้า ด้วยกนั ความหมายของความสัมพันธ์ระหว่างความเก่ียวโยงของข้อมูลไม่ปรากฏ

            ·   ระดับความสัมพันธ์ของโครงสร้างRelational( Level) ผู้เรียนแสดงความสัมพันธ์ของ ความ เก่ียวโยงของข้อมูลได้ผู้เรียนแสดงความสัมพันธ์ของความเก่ียวโยงของข้อมูลและ ภาพรวมทังหมดได้

            ·   ระดับแสดงความต่อเนื่องในโครงสร้างภาคขยาย (Extended Abstract Level) ผู้เรียน เชื่อมโยงข้อมูลนอกเหนือจากหัวข้อเรื่องที่ได้รับ ผู้เรียนสามารถสรุปและส่งผาน่ ความสําคัญ และแนวคิดที่ซ่อนอยูภายใต้กรณีตัวอย่าง

ตารางที่24 การจัดระดับSOLO Taxonomy คําถามและการตอบสนองที่คาดหวังจากผู้เรียน

เพื่อความเข้าใจและการนํามโนทัศน์SOLO Taxonomy ไปใช้ บิกส์ได้สรุปไว้ดังตาราง25 ตารางที่25 ระดับของความเข้าใจ ระยะของการเรียนรู้ และคํากริยาที่ใช้

ประเด็นสําคัญที่พึงระมัดระวังในการใช้SOLOTaxonomy

การปรับใช้SOLO Taxonomy กบแนวคิดการสรรค์สร้างองค์ความรู้ัต้องนึกอยูเสมอว่่า ปัญหาที่เก่ียวข้องกบการสอนและการเรียนรู้ัมีอยูมากมาย่ อาทิ

ในการสอนครผู้สอนมีวิธีการสร้างแรงจูงใจในการเรียนรู้อยางไร่ ครูผู้สอนต้องมี ความรู้เก่ียวกบั แรงจูงใจในการเรียนรู้ของผู้เรียน

ในการเรียนรู้ผู้เรียนมีความสามารถในการเรียนรู้มากน้อยเพียงใด จะต้องมีสิ่ง สนับสนุนอะไรจึงจะ ช่วยให้ผู้เรียนบรรลุผลสัมฤทธิ์ในการเรียนรู้

การกาหนดระดับคุณภาพของสมรรถนะนีํ้เป็นการให้ความสําคัญที่การเรียนรู้ของ ผู้เรียนแต่ละคน ตามความสามารถ (แทน “สิ่งที่ครูมักระบุว่านักเรียนคนนั้น คนนี้เก่ง / ไม่เก่ง หรือ ดี/ ไม่ดี) และการสร้าง แรงจูงใจให้ผู้เรียนเพื่อจะนําไปสู่การเรียนรู้ที่ดีการปฏิบัติตาม แนวคิดดังกล่าวนี้สรุปได้ว่า

„  ทําให้ILO ชัดเจนยิงขึ่้น ความมุ่งมัน/เจตนา่ (Intended) การเรียนรู้Learning)( ผลผลิต

(Outcomes)

„                               การทดสอบสมรรถนะ  » ILO's  » การสอน

ครูผู้สอนต้องบอกกระบวนการILOในการบรรลุผลการเรียนรู้ ให้นักเรียนได้รับทราบด้วย SOLO Taxonomy มีเหมาะสมดีที่นํามาใช้ในการให้เหตุผลในการกาหนดสมรรถนะในหลักสูตร และรายวิชาต่าง ๆ

ดังตัวอยางต่่อไปนี้ การกาหนดระดับคุณภาพของสมรรถนะตามแนวคิดํ SOLO Taxonomy การเรียนรู้

อยางลุ่่มลึก ไม่ใช่เรียนแบบผิวเผิน

SOLO 4: การพูดอภิปราย สร้างทฤษฎี ทํานายหรือพยากรณ์

SOLO 3: อธิบาย วิเคราะห์ เปรียบเทียบ

SOLO 2: บรรยาย รวมกนั จัดลําดับ

SOLO 1 : ท่องจํา ระบุคํานวณ

บทบาทของการสอบ

“การสอบไม่ใช่สิ่งที่ตามมาแต่ต้องคิดไว้ก่อน” แนวคิดสําคัญ ในการพัฒนาหลักสูตรเมื่อ ต้องการ ทดสอบสมรรถนะหรือผลผลิตของการสอน นักพัฒนาหลักสูตรจะต้องมีความรู้ต่อไปนี้

ทฤษฎีการวางแผน (ตลอดโปรแกรมของหลักสูตร)

ทฤษฎีเก่ียวกบแรงจูงใจั (และสิ่งที่กระตุ้นแรงจูงใจ)

ทั้งนี้เพื่อปรับเปลี่ยนแนวคิด “การสอบคล้ายกบั “การปรับเปลี่ยนจากความชัวร้าย่ เป็น

การสร้าง แรงจูงใจmotivation)( และแนวทางในการเรียนรู้learning( guiding) ที่เป็ นเครื่องมือ ในการจัดการเรียนการสอนของครูผู้สอน

การจัดลําดับขั้นของจุดประสงค์การเรียนรู้ของบลูม (Bloom Taxonomy 1956) เมื่อ นํามาสัมพันธ์กบแนวคิดั SOLO Taxonomy ของ Biggs & Collis 1982)

SOLO 1 และ 2 สอดคล้องกบแนวคิดของั บลูม ในขั้นความรู้(จํา) ความเข้าใจ และการ นําไปใช้ข้อมูลเชิงปริมาณ

SOLO 3 และ 4 สอดคล้องกบแนวคิดของั บลูม ในขั้นการวิเคราะห์สังเคราะห์และ ประเมินค่า - ข้อมูลเชิงคุณภาพ

ตัวอย่าง การกําหนดค่าระดับคุณภาพการเขียนแผนจัดการเรียนรู้

ระดับSOLO 1 หมายถึง การเลียนแบบและคงไว้ซึ่ งของเดิมImitative( Maintenance) ^ํ

การเขียน แผนจะยึดตําราเป็นหลัก ทําแบบฝึกหัดตามหนังสือ จัดกจกรรมซ้า ๆ เดิม ใช้สื่อ อุปกรณ์สําเร็จรูป ไม่มีการ ประเมินการใช้จริง

ระดับSOLO 2 หมายถึง การปรับประยุกต์ใช้meditative)( การนําแผนการสอนที่มีอยู่

ให้ดีขึ้น มีการบูรณาการเนื้อหาให้สอดคล้องกบโลกแหั่งความเป็ นจริง(real world) มีการ ปรับเปลี่ยนเนื้อหาเล็กน้อย คํานึงสิ่งแวดล้อมการเรียนรู้เน้นทฤษฎีมากกว่าการปฏิบัติ

ระดับSOLO 3 หมายถึง การสร้างสรรค์สิ่งใหม่(Creative-generative) การเขียนแผนที่ คํานึงถึง พฤติกรรมใหม่ๆ ที่เก่ียวข้องกบการเรียนรู้ัจะเขียนแผนแนวทางมหภาค ใช้ผลงานการ วิจัยประกอบ การสอน เน้นมโนทัศน์ของวิชานั้นๆและบูรณาการแบบข้ามกลุ่มสาระ

การแปลความหมายของค่าเฉลี่ย

ค่าเฉลี่ย 1.00 - 1.49 หมายความว่า มีความสามารถในการเขียนแผนและการนําแผนจัดการ

เรียนรู้ไปใช้ตามรูปแบบTheSTUDIES Model ระดับต่า/ปรับปรุง

ค่าเฉลี่ย 1.50 2.49 หมายความว่า มีความสามารถในการเขียนแผนและการนําแผนจัดกา เรียนรู้ไปใช้ตามรูปแบบThe STUDIES Model ระดับปานกลาง/พอใช้

ค่าเฉลี่ย 2.50 - 3.00 หมายความว่า มีความสามารถในการเขียนแผนและการนําแผน จัดการ เรียนรู้ไปใช้ตามรูปแบบTheSTUDIES Model ระดับสูงดี